#Femicide

Er is een tijd van rust, voor jezelf zorgen en afstand nemen. En er is een tijd van de barricades op om je stem laten horen. Na bijna een half jaar mediastilte na mijn vertrek als Kamerlid, is hier daarom eindelijk weer een blog. Want, lieve lezers, er moet mij iets van het hart. En ik waarschuw jullie alvast: dit is geen vrolijk verhaal. Maar wel een verhaal dat verteld moet worden. (TW: femicide)

8 september 2021: een 34-jarige vrouw wordt op straat in Den Bosch op klaarlichte dag doodgestoken in het bijzijn van haar kindje. De verdachte? Haar 31-jarige ex. De NOS spreekt van een ‘conflict in de relationele sfeer’. Het Brabants Dagblad besteedde een artikel aan een uitgebreid profiel van de verdachte, waarbij een buurvrouw hem een ‘aardige gast, altijd vriendelijk en vrolijk’ noemde.

15 september 2021: het lichaam van een 56-jarige vrouw wordt aangetroffen in de kofferbak van een auto. Ze is door geweld om het leven gebracht. Dagblad Tubantia noemt het een ‘drama in de relationele sfeer’, niet veel later bekent de echtgenoot de dader te zijn.

26 september 2021: een 73-jarige vrouw wordt dood aangetroffen in haar huis in het Limburgse Grevenbicht. Volgens de NOS gaat de politie uit van een ‘motief in de relationele sfeer’. Haar echtgenoot wordt niet veel later aangehouden. De Limburger meldt dat hij al eerder is veroordeeld voor de moord op zijn toenmalige partner.

Zomaar drie berichten over femicide. In nog geen drie weken tijd. Femicide. De moord op een vrouw omdat ze vrouw is. Het CBS kwam deze week met nieuwe cijfers, waaruit bleek dat bij bijna 6 op de 10  vrouwen die werden vermoord, de vermoedelijk dader de (ex)partner was. Veelal in hun eigen woning vermoord met een steekwapen, door mishandeling of door wurging.

Dit soort berichten en dit soort cijfers maken mij niet alleen razend, maar zorgen er ook voor dat ik mij weer eens realiseer hoeveel geluk ik heb gehad. Ik had ook één van die statistieken kunnen zijn. Net als 1 op de 3 vrouwen kreeg ook ik te maken met geweld. Maar ik ben er nog. In tegenstelling tot Clarinda, Sandra, Tiny en alle andere dodelijke slachtoffers.

Ik deelde de cijfers van het CBS op LinkedIn, Instagram, Twitter en Facebook. En raad eens wat er gebeurde. Meteen meldden zich mannen die blijkbaar de behoefte voelden die cijfers te nuanceren. ‘Deze cijfers geven een iets te extreem beeld, ‘ aldus de een. ‘Stemmingmakerij! Dit klinkt niet als structureel, en al helemaal niet als femicide’ aldus een ander.  

Ik was er even stil van. Verdrietig zelfs. Want voor mij als overlevende van partnergeweld, komen zulke ‘nuanceringen’ keihard aan. Stemmingmakerij? Drie vrouwen in nog geen drie weken tijd vermoord door hun partner of ex. Niet structureel? Gemiddeld elke 10 dagen wordt er in Nederland een vrouw vermoord door haar partner of ex. Femicide dus. Maar zo lang media blijven spreken over ‘drama’s in de relationele sfeer’, ‘familiedrama’s’, ‘crime passionel’, ‘eerwraak’, en artikelen blijven schrijven over dat de daders altijd zulke aardige jongens waren, blijven we doen alsof het allemaal wel meevalt.

En meevallen, dat doet het dus niet. Want het probleem is nog veel groter. Dagelijks worden vrouwen en meisjes slachtoffer van fysiek, seksueel en psychisch geweld achter de voordeur, van intieme terreur, van stalking. En met het probleem bagatelliseren zijn zij echt niet geholpen.

Nederland ondertekende de Istanbul Conventie, het Europese verdrag tegen geweld tegen vrouwen. Toch doet Nederland op een aantal punten nog lang niet genoeg, zo constateerde de commissie die onderzoekt of het verdrag wel wordt nageleefd. Zo houdt het Nederlandse beleid nog veel te weinig rekening met genderverschillen. En net zoals genderverschillen onderdeel zijn van het probleem, is genderspecifiek beleid onderdeel van de oplossing. Ook is er dringend behoefte aan landelijke regie. Daarom pleit onder meer de Nederlandse Vrouwenraad voor een Nationaal Coördinator. De hoogste tijd, als je het mij vraagt. (Teken hier de petitie!)

Maar ook kleinere beetjes helpen. Claudia de Breij schreef onlangs een ijzersterke column, waarin ze opriep om, net zoals 113 bij berichten over zelfdoding, ook bij berichten over femicide en geweld tegen vrouwen standaard de nood-en hulpnummers op te nemen. Als Kamerlid heb ik dit idee al eens geopperd tijdens een mediadebat, de minister zegde toe erover in gesprek te gaan. Tot die tijd doen we het dus maar zo:

Ben jij of ken jij iemand die te maken heeft met fysiek, psychisch of seksueel geweld? Bij acute nood: bel 112. Voor hulp of advies: bel 0800-2000.

Meer lezen over femicide? Check bijvoorbeeld dit artikel van Oneworld.

En, misschien wel het allerbelangrijkste, laten we erover blijven praten, schrijven, tweeten, bloggen. Luid en duidelijk. Want genoeg is genoeg.

Ik luister

Verkiezingscampagnes gaan vaak over wie het hardst kan roepen. Wie het meest in het nieuws is, wie de concurrentie het best kan aftroeven, wie het meest gevatte antwoord geeft in debatten. Ik heb mijzelf een ander doel gesteld deze campagne. Ik wil vooral luisteren.

De afgelopen vier jaar heb ik mij als Kamerlid met veel liefde verdiept in veel verschillende onderwerpen. Van kansengelijkheid in ons onderwijs tot de aanpak van ‘huiselijk’ geweld, van eerlijke handel tot LHBT-veiligheid. De berichten, mails, brieven en telefoontjes die ik over al die onderwerpen kreeg waren daarbij vaak van onschatbare waarde. In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart leg ik mijn oor dan ook graag te luisteren bij (ervarings)deskundigen in het land: studenten, professionals, onderzoekers, mensen die uit eigen ervaring kunnen spreken. Op zoek naar de meest prangende problemen, en wat daar volgens jullie aan gedaan moet worden.

Zo sprak ik vandaag met een groep Syrische studenten. Vluchtelingen, zouden sommigen ze noemen. Afief, zelf ook ooit vluchteling, bedacht een beter woord om zichzelf te beschrijven: blijveling. Prachtig toch? Wat mij betreft verdient dat woord een plek in de Van Dale.

Blijvelingen dus, die sprak ik vandaag. Over de drempels die ze tegenkwamen toen ze aankwamen in Nederland. Over hoe ze graag zo snel mogelijk wilden beginnen met studeren, maar hoe moeilijk dat bleek in de praktijk. Doordat hun diploma hier niet geldig was, of doordat de juiste informatie ontbrak. “Ik voelde me een ontdekkingsreiziger, op weg zonder kaart”, zei één van hen.

Ze hadden inmiddels allemaal hun plek gevonden. Maar vaak was dat ondanks en niet dankzij het systeem dat hen zou moeten helpen. Enorm respect heb ik voor hun doorzettingsvermogen. Hun input helpt me om mijn werk als Kamerlid beter te doen. Zodat de volgende keer dat we in de Kamer in debat gaan over toegankelijk hoger onderwijs, ik de minister kritisch kan bevragen op haar inzet voor deze groep studenten, nu en in de toekomst.

Heb jij nou ook een onderwerp waarover je samen met andere (ervarings)deskundigen en mij in gesprek wil? Of ken jij mensen die ook ideeën hebben hoe het beter kan en mij graag iets zouden willen meegeven? Van harte welkom! Ik luister graag.

2020

Wat. Een. Jaar.

Een jaar van uitersten. Een jaar van verlies voor velen, en vette winst voor sommigen.

Van hollen naar stilstaan. Van dressed up naar locked down.

Waar Corona de hele wereld totaal op z’n kop zette. En waarin pijnlijk duidelijk werd waarom mensen in de zorg, maar ook leraren en supermarktmedewerkers, meer verdienen dan alleen applaus.

Het jaar van Black Lives Matter.  Van demonstreren, leren en vooral luisteren en stil zijn.

Het jaar van scholen dicht, weer open, en toch weer dicht. Van kinderen die ineens van de radar verdwenen. Van een docent die voor de ogen van haar klas mishandeld werd.  Het jaar van masker 19.

Het absolute politieke dieptepunt dit jaar, als je het mij vraagt? De schandalige Moria-deal. En zelfs die afspraken komt dit kabinet niet na. Op Lesbos zitten kwetsbare mensen nog steeds in de modder, zonder sanitaire voorzieningen, zonder medische hulp. Tussen de ratten. Een klein meisje werd verkracht. Drie jaar oud. Ik kan dit soort berichten niet met droge ogen lezen. Wat voel ik me op zo’n moment machteloos. Als Kamerlid. Als mens.

Gelukkig waren er ook momenten dat het wel lukte de wereld een beetje beter te maken.

Zo zetten we samen met D66 en GroenLinks een belangrijke stap op weg naar de uitbreiding van artikel 1 van de Grondwet met de discriminatiegronden handicap en seksuele gerichtheid. Ons voorstel werd door een ruime meerderheid van de Tweede Kamer aangenomen (alleen PVV, SGP, FVD en Van Haga stemden tegen).

Trots ben ik ook dat mijn voorstel werd aangenomen om scholen te verplichten niet alleen op papier maar ook in de praktijk te zorgen voor een veilige plek voor alle leerlingen, dus ook LHBTI+.

Ook mijn verzoek om in het schoolcurriculum aandacht te besteden aan slavernijverleden, migratiegeschiedenis, racisme en anti-semitisme kreeg gelukkig een meerderheid. Diepe buiging voor heldinnen Sohna, Veronika en Lakiesha, die er een petitie over startten.

Wat mij misschien wel het meest raakte dit jaar: dat er op mijn verzoek een onderzoek komt naar verlof voor slachtoffers van ‘huiselijk geweld’. Er komt enorm veel op je af, als je in zo’n situatie zit (weet ik helaas uit eigen ervaring). Daarom wil ik dat slachtoffers de tijd en ruimte krijgen om te regelen wat nodig is om je leven weer op te pakken. Dat we als samenleving tegen slachtoffers zeggen: je staat er niet alleen voor.

Toen Olcay me vroeg of ik mee wilde werken aan haar serie over huiselijk geweld aarzelde ik dan ook geen seconde. Zo belangrijk dat we hierover blijven spreken met elkaar. Niet wegkijken, maar onze mond open doen. Nog steeds krijg ik post van vrouwen die hetzelfde meemaakten, of nog in die ellende zitten. Het is de belangrijkste reden dat ik doe wat ik doe: in de Kamer die stem laten horen.

Ik hoop dat ik dat ook in 2021 mag blijven doen. Maar daarover later meer.

Voor nu: hele mooie feestdagen gewenst. Wees lief voor elkaar!

Waarom ik door wil als Kamerlid

 

‘Dat verklaar en beloof ik’, zei ik precies 1221 dagen geleden tegen onze voorzitter Khadija Arib.

Vanaf die dag dook ik in het diepe en werd ik namens de Partij van de Arbeid lid van de Tweede Kamer. Een supertrots moment, om samen met acht collega’s de stem die onze kiezers ons hadden gegeven te mogen laten horen in Den Haag. En ook superspannend.

Het lijkt wel gisteren, de dag van mijn eerste debat in de plenaire zaal. Het was een debat over onderwijs, en ik had het over mijn oma die als boerendochter haar school nooit kon afmaken, en hoe bijzonder het was dat haar kleindochter hier nu als Kamerlid een pleidooi hield voor gelijke kansen.

Gelijke kansen, daarover sprak ik vaak de afgelopen drie jaar. Als het ging om te lage schooladviezen voor kinderen met lager opgeleide ouders of (groot)ouders met een migratie-achtergrond bijvoorbeeld. Of over het lerarentekort, dat inmiddels door heel Nederland pijnlijk voelbaar is, maar extra hard aankomt op scholen met relatief meer leerlingen met risico’s op achterstanden. Ik schreef er een initiatiefnota over en bestookte onderwijsministers Slob en Van Engelshoven geregeld met Kamervragen en moties.

Maar ook op mijn andere portefeuilles (zo noemen we de onderwerpen waarover je als Kamerlid het woord voert), emancipatie, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking, ging het vaak over gelijke kansen. Over de verantwoordelijkheid van multinationals voor werknemers in productielanden als China en Bangladesh bijvoorbeeld. Over de steeds verder krimpende ruimte voor NGO’s, vakbonden, en vrouwenrechtenactivisten. Of over de gelijke kansen van LHBTI’s, waar ook in Nederland nog een wereld te winnen valt.

Als Kamerlid in een -helaas- kleinere fractie kon ik vanaf dag 1 meteen vol aan de bak: vragen stellen tijdens het Vragenuur, ik diende moties in en amendementen, en mocht zelfs samen met topvrouwen Vera Bergkamp (D66) en Nevin Özütok (GroenLinks) twee keer plaatsnemen in ‘Vak K’, waar normaal de ministers zitten, om onze gezamenlijke initiatiefwet (over de gelijke behandeling van transgender en intersekse personen, en over het toevoegen van de discriminatiegronden ‘handicap’ en ‘seksuele gerichtheid’ aan Artikel 1 van de Grondwet) te verdedigen. Echt heel mooi om ons daar samen voor in te mogen zetten.

Maar de meeste indruk maakten niet de debatten, Kamervragen, of stemmingen (al blijft het natuurlijk best een bijzonder gevoel als een motie wordt aangenomen, zoals deze bijvoorbeeld😊). De meeste indruk maakten de gesprekken die ik had met de mensen die ik onderweg tegenkwam.

Gesprekken met leraren, over hun gigantische werkdruk en hun zorgen over de toekomst van ons onderwijs. Met ouders, die soms al jaren worstelden met het vinden van passend onderwijs voor hun kind. Met leerlingen in het Voortgezet Speciaal Onderwijs, die me vroegen om in debatten ook het VSO niet te vergeten. Gesprekken met vluchtelingen uit Congo en Soedan in een kamp in Oeganda, dat we bezochten tijdens een indrukwekkend werkbezoek aan Oost-Afrika. En vooral: de vele gesprekken met vrouwen in de vrouwenopvang, die me vertelden over hun pijn en hun dromen.

Want daarmee begon het allemaal voor mij, met een heel persoonlijke initiatiefnota over geweld achter de voordeur. Een onderwerp dat voor mij veel meer is dan alleen politiek: ik kan er helaas zelf als voormalig slachtoffer over meepraten. Best bloot voelde dat, jezelf zo kwetsbaar opstellen onder het oog van collega’s, pers en publiek. Maar ik ben blij dat ik zo een steentje heb kunnen bijdragen aan het bespreekbaar maken van dat hardnekkige taboe.

Het was één van de belangrijkste drijfveren voor mij om politiek actief te worden: een stem geven aan mensen die hun stem niet kunnen of mogen laten horen. En daarmee ben ik nog lang niet klaar. Daarom heb ik besloten om opnieuw te solliciteren naar deze eervolle functie. Want ik wil graag door met waar ik aan ben begonnen. Dóór met mijn wekelijkse vrijdagrondleidingen, die nu helaas wegens Corona even on hold staan, maar na de zomer wel weer digitaal van start gaan. Dóór met mij keihard inzetten voor een betere beloning voor leraren, en gelijke kansen in ons onderwijs. Dóór met onze aanpassing van Artikel 1 van de Grondwet. Dóór met wetgeving voor bedrijven, zodat ze eerlijk gaan produceren, met respect voor mens en milieu. Dóór met mijn strijd tegen seksisme, discriminatie en geweld.

En vooral: dóór met in gesprek gaan met mensen, om te luisteren naar hun zorgen en ideeën en hen een stem te geven in het hart van onze democratie.

Wil jij mij daarbij helpen?

Ben je lid van de PvdA en wil je mijn sollicitatie ondersteunen? Stuur dan voor 30 augustus een ondersteuningsverklaring naar debestekandidaten@pvda.nl (vanaf het mailadres dat gekoppeld is aan jouw lidmaatschap van de PvdA). Schrijf als onderwerp van deze mail ‘Kirsten van den Hul’, met het volgende bericht:

“Met dit bericht verklaar ik Kirsten van den Hul te ondersteunen in haar kandidatuur voor de lijst van de PvdA bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021”.

Dank alvast! ❤

Wil je meedenken en meedoen als vrijwilliger in mijn campagneteam? Als je dat leuk lijkt, stuur mij dan een mail via kieskirsten@gmail.com.

Kan ik jou helpen?

Overweeg je zelf om je kandidaat te stellen voor de PvdA? Hier lees je hoe dat precies in zijn werk gaat. En als je nog twijfelt, of vragen hebt over het werk als Kamerlid: mail me, ik deel graag mijn ervaring.

What we cannot imagine cannot come into being.

bell hooks

 

 

Te belangrijk om alleen aan mannen over te laten

Vandaag precies honderd jaar geleden gebeurde er iets heel bijzonders. Elise Spauwen-Schrijnemakers bracht op zaterdag 15 mei 1920 als eerste vrouw in Nederland haar stem uit. Bij tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen in het Limburgse Gronsveld, om precies te zijn. Twee jaar later was de rest van het land pas aan de beurt: bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1922 konden dankzij de Wet Marchant ook vrouwen stemmen. In Nederland dan, want in de andere delen van het toenmalige Koninkrijk gebeurde dat pas schandalig veel later -in wat toen de Nederlandse Antillen heette pas in 1948, en in Suriname pas in 1963 (!!).

Het passief kiesrecht was al eerder uitgebreid: vanaf 1917 mochten zowel mannen als vrouwen gekozen worden. Dus zo kon het gebeuren dat in 1918 Suze Groeneweg, lerares en boegbeeld van de SDAP (de voorloper van de PvdA) als eerste vrouw door mannen werd gekozen in de Tweede Kamer. En dat kwam als zo’n verrassing dat er zelfs een damestoilet moest worden aangelegd, en haar (toen nog) 99 mannelijk collega’s maar nauwelijks hun mond konden houden tijdens haar maiden speech. (Meer lezen over het boeiende leven van Suze Groeneweg en de eerste vrouw in de Eerste Kamer, Carry Pothuis-Smit? Check dit onderzoek!)

Inmiddels zijn we een eeuw verder sinds Elise ons in Gronsveld voorging met haar allereerste stem. Zijn we er wat mee opgeschoten? Jazeker wel. Dankzij Corry Tendeloo (geef die vrouw een standbeeld!) kwam er in 1956 eindelijk een einde aan de handelingsonbekwaamheid van vrouwen (zo mochten vrouwen tot die tijd geen bankzaken regelen of verzekeringen afsluiten). Dankzij de jarenlange inspanningen van voorvechtsters als Joke Smit kwam het in 1994 eindelijk tot een Algemene Wet Gelijke Behandeling, die onder meer bepaalt dat discriminatie op basis van geslacht niet is toegestaan. En zo zijn er stapels andere kleine en grote (wets)wijzigingen die dankzij de inspanningen van vrouwelijke politici en activisten tot stand zijn gekomen.

Maar om nou te zeggen dat we er al zijn? Nou nee. Op dit moment zijn slechts 49 van de 150 zetels in de Kamer voor een vrouw. Nog nooit in onze parlementaire geschiedenis was er sprake van een echt evenredige vertegenwoordiging. Best bijzonder, in een zogenaamd representatieve democratie.

“Politiek is te belangrijk om aan mannen over te laten”, aldus onze eerste vrouwelijke vice-premier Els Borst. En gelijk had ze. Daarom hoefde ik geen seconde na te denken toen ik de oproep las van Stem op een vrouw. Zij riepen vrouwelijke politici op zich te melden als mentor. Om jonge vrouwen die dat ook ambiëren op weg te helpen, en ervaringen te delen. Dat doe ik natuurlijk met liefde. Inmiddels ben ik als mentor gekoppeld aan een aanstormend talent. Erg leuk én leerzaam om met haar te spreken over hoe je je weg vindt in de wondere wereld van ‘de politiek’. Tussen ‘ ‘, want DE politiek bestaat natuurlijk niet. De politiek, dat zijn wij. Dat ben jij!

Overweeg jij ook een politieke functie? Of twijfel je nog of dat wel iets is voor jou? Je mag me altijd mailen (k punt vdhul @ tweedekamer punt nl). En laten we vandaag allemaal even ons glas heffen op Elise Spauwen- Schrijnemakers uit Gronsveld. Want 100 jaar vrouwen die hun stem laten horen, dat kunnen we niet vaak genoeg vieren.

 

Op deze plek schrijf ik wekelijks over mijn kleine en grote avonturen als Kamerlid. Meer weten over mijn werk? Hier lees je er alles over! 

Erfdochters van Suze

 

Op 7 november 1918 hield Suze Groeneweg, het eerste vrouwelijke Kamerlid, haar maidenspeech. Een eeuw later inspireerde zij kunstenaar Ward Warmoeskerken tot een bijzondere creatie, die ik mocht tonen in de Oude Zaal van de Tweede Kamer, op dezelfde plek waar Suze’s speech 100 jaar eerder had geklonken. Dit was mijn speech:

Mevrouw de voorzitter, geachte aanwezigen,

Het is een zware last die op je schouders rust als je de eerste bent. De eerste vrouw, in dit gebouw. En de enige. Jarenlang de enige. Tussen 99 mannen. Door mannen gekozen. Altijd op je hoede. Want oh wee als je blunders maakt. Dan wordt er meteen geroepen dat vrouwen het niet kunnen. Dat we te emotioneel zijn. Ongeschikt. Niet in de wieg gelegd voor politiek.

Ja, er werden grappen gemaakt. Er werd gelachen. Gegniffeld. Maar daar moet je je als vrouw niks van aantrekken als je de wereld wilt veranderen. Alles voor de vooruitgang. Zonder verandering geen vlinders.

Stug? Onvriendelijk? Onbuigzaam? Geen katje om zonder handschoenen aan te pakken?Ach, dat was de buitenkant. Maar de binnenkant toonde een ander gezicht. Vrouwenrechten. Zwangerschapsverlof. Onderwijs. Alcoholpreventie. Ontwapening. En natuurlijk de rode rozen van de SDAP.

Ja het waren roerige tijden. Als eerste vrouw, in dit gebouw. En de enige. Tussen 99 mannen.

Ik moet vaak aan haar denken, aan Suze. Wat had zij ervan gevonden dat we 100 jaar later nog maar met 49, en sinds vanmiddag zelfs 48 vrouwen waren, van de inmiddels 150 Kamerleden?

Maar ook: hoe was dat voor haar? Als er speciaal voor jou een damestoilet moet worden aangelegd? Als je jezelf continu moet bewijzen? Als er gegniffeld wordt als je het woord vraagt?

Ik? Ik heb vrouwelijke collega’s om samen mee te lachen, me samen mee te verwonderen, solidair mee te zijn, naar op te kijken. Maar Suze? Suze was jarenlang helemaal alleen.

Alleen daarom al is ze een heldin, onze Suze. Dochter van een landarbeider uit Strijensas, met een rood onderwijshart, voorvechtster, voorvrouw, voorbeeld.

Dus natuurlijk zei ik meteen ja, toen kunstenaar Ward Warmoeskerken me vroeg een door Suze geïnspireerde creatie te dragen. Een mantel is het, die zwaar weegt, net als de druk op Suzes schouders. Die wat stug is van buiten, maar kleurrijk van binnen. Met rode rozen, en met 49 kralen. Die 49 kralen, dat zijn wij. Khadija, Pia, Monica, Lisa, Dilan, Leonie, Lilianne. De erfdochters van Suze.

Dat Suzes erfenis ons allen mag inspireren om onze stem luid en duidelijk te laten horen. Want zoals Els Borst al zei: politiek is veel te belangrijk om aan mannen over te laten. En daar zou Suze het vast roerend mee eens zijn geweest.

 

 

 

 

 

 

Wat er nog te winnen is*

Net als op vrouwendag, op 8 maart, krijg ik ook op 1 mei, de Dag van de Arbeid, nog vaak de zelfde vraag. Is dat nou nog wel nodig, anno nu? We hebben toch al zo veel bereikt? Is die emancipatie nou niet eens klaar? Ja, we hebben veel bereikt. We hebben een 8-urige werkweek, zwangerschapsverlof, en een wet gelijke behandeling. En steeds meer meisjes studeren aan universiteit of hogeschool.
Maar om nou te zeggen dat we klaar zijn? Nog lang niet. Nog steeds verdienen vrouwen minder, is minder dan de helft van alle vrouwen in ons land financieel zelfstandig, nog steeds worden vrouwen gediscrimineerd omdat ze zwanger zijn, nog steeds is er sprake van seksuele intimidatie op de werkvloer, en nog steeds bungelt Nederland onderaan allerlei lijstjes als het gaat om diversiteit aan de top. Sterker nog, als we in het huidige tempo doorgaan maken wij het niet meer mee, die gelijke verdeling tussen mannen en vrouwen. Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar ik vind dat reden voor een revolutie.

(Foto: Netwerk Vrouwen FNV)

We doen niet alleen onszelf maar ook de samenleving namelijk ongelofelijk tekort. Want uit stapels en stapels onderzoek blijkt dat de wereld niet alleen eerlijker wordt maar ook beter wordt van meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Gemengde teams presteren beter, bedrijven met meer vrouwen in het bestuur doen het beter. Alleen moet je die nog met een vergrootglas zoeken. Ik vergelijk het wel eens met een belangrijke voetbalwedstrijd. Die speel je ook niet met elf linksbenige spitsen. Die speel je met een keeper, een verdediging, een middenveld en aanvallers. Maar wij laten een deel van onze beste spelers op de bank zitten. Terwijl de Champions League al lang begonnen is.
Bovendien zijn het niet alleen vrouwen die wat te winnen hebben. Ook voor mannen is er nog genoeg om voor de vechten. Zo geven veel vaders aan best meer te willen zorgen, maar daarin niet gesteund te worden door werkgevers. In veel sectoren heerst er nog een taboe op het combineren van werk en zorg, voor mannen. Dus ik zeg: investeren in een eerlijke arbeidsmarkt voor mannen én vrouwen. Niet omdat het moet, maar omdat het werkt.
Maar voor die revolutie is nog wel een boel werk aan de winkel. Voor de politiek, voor werkgevers, aan de keukentafel maar ook voor onszelf. De volgende 10 punten zijn volgens mij een mooi begin.

1) Gelijk loon voor gelijk werk
In Nederland verdienen vrouwen nog steeds aanzienlijk minder dan mannen. Daarom werkt de PvdA, samen met GroenLinks, SP en 50Plus aan een nieuwe wet die dat aan moet pakken.
2) Vinger opsteken
Agnes Jongerius zei ooit: ‘Vrouwen moeten vaker de beurt vragen.’ Dat ben ik roerend met haar eens. Dus gewoon die vinger opsteken en niet bang zijn om gezien te worden.
3) Ja zeggen
Veel vrouwen hebben geleerd dat bescheidenheid het beste is. Dat er sancties staan op boven het maaiveld uitsteken. Daarom zeggen veel vrouwen nee, uit angst ‘door de mand te vallen’. Het bedriegerssyndroom noemen ze dat. Superinteressant, maar ook superlastig, als je verder wil komen.
4) Nee zeggen
Het klinkt paradoxaal, maar ook nee zeggen is voor veel vrouwen lastig, vaak omdat ze zo graag aardig gevonden willen worden. Tip: denk bij elke ja en nee wat langer na. ‘Daar kom ik later op terug’ zeg je tegen de vraagsteller. Is dit een ja of nee uit angst? Of omdat het voor jou het beste is?
5) Een echte vent..
Strijkt zijn eigen overhemd. Deze revolutie begint aan de keukentafel. Nog steeds doen vrouwen in Nederland 65% van alle onbetaalde arbeid. En nog steeds zijn er werkgevers die raar opkijken van mannen die meer willen zorgen. Soooo last season..
6) Beter zoeken
Ook very last season: “we willen wel meer vrouwen, maar we kunnen ze niet vinden.” Dan moet je echt beter zoeken. En zoals onze vorige minister van Emancipatie Jet Bussemaker al zei: waar geen wil is, is een wet.
7) Een slimme meid..
Is nog steeds op haar toekomst voorbereid. Gelukkig kiezen steeds meer meiden voor techniek, ondernemerschap of onderzoek. Maar nog steeds kiezen veel meer meiden dan jongens voor laagbetaalde, vaak onzekere part-time banen. Zolang meer dan de helft van de Nederlandse vrouwen financieel niet zelfstandig is, schiet het niet op met die revolutie.
8) You can’t be what you can’t see
Daarom: rolmodellen in beeld. Sla een willekeurig schoolboek open, en het is één oogopslag duidelijk: de jaren vijftig zijn terug van nooit weggeweest. Dokters zijn man (en vaak wit) en verpleegkundigen zijn vrouw. Mama’s staan in de keuken, en papa’s gaan aan het werk. En die beelden zijn niet onschuldig. Kijk maar wat stereotype rolpatronen doen met kinderen in dit filmpje.
9) Discriminatie keihard aanpakken
Nog steeds worden vrouwen gediscrimineerd. Omdat ze zwanger zijn. Of omdat ze behalve vrouw zijn, een hoofddoek dragen, in een rolstoel zitten of een niet-Nederlandse achternaam hebben. Bedrijven die discrimineren moeten keihard worden aangepakt. En dat begint met de erkenning dat vrouwen met een beperking, met een migratie-achtergrond, LHBT-ers en oudere vrouwen extra drempels ervaren, letterlijk én figuurlijk.
10) Samen sterker
Om verder te komen, moeten we onze successen blijven vieren, maar ook eerlijk zijn over wat nog te winnen valt. En dan niet alleen voor onszelf, maar voor ons allemaal. Want samen staan we sterker. En juist daarom zijn dagen als 8 maart en 1 mei zo belangrijk. Om onze voormoeders te eren. Heldinnen als Suze Groeneweg, die dit jaar precies 100 jaar geleden als eerste vrouw plaats nam in de Tweede Kamer. Als ik rondloop door het gebouw probeer ik me vaak voor te stellen hoe dat voor haar moet zijn geweest. Of heldinnen als Joke Smit, die zich zo heeft ingezet voor de ontwikkeling van vrouwen op de arbeidsmarkt, voor het recht op volwassenenonderwijs, en voor meer vrouwen in bestuur en politiek. Of heldinnen zoals jij en ik, die vandaag, morgen of wanneer dan ook even stil staan bij wat er nog te winnen is.

*Op 1 mei 2018 uitgesproken bij een Equal Pay meet-up van FNV Vrouw.

We decide*

’99 – 51.
Does anyone know what that is?
It’s the ratio of men to women in the Dutch House of Representatives today.
In 2018 only one out of three of my colleagues is female.
Exactly one hundred years after the first woman was elected to the Dutch House of Representatives. And that is a shame. A really big shame.
Because, as I am sure I do not need to tell you, the future is female.

Last week, I had three 10 year old girls visiting me in The Hague. These three little feminists interviewed me for a school project about gender equality. They asked me some of the best questions ever.
‘What does being a feminist mean for your career?’ ‘Why do some people not agree that women and men are equal?’ ‘What can we do to change that?’

I told them I think it all starts with equal representation. Because only when women are equally represented in positions of power, we can make a difference and let our voice be heard. Nothing about us without us!

I don’t know about you, but I personally believe that investing in gender equality is the right thing to do. I mean, come on. We are 50% right?
But a growing pile of research shows that it’s not just the right thing to do, but also the smart thing to do.
Because gender equality is not only good for people, it’s also good for countries. Countries where women have access to reproductive health care perform better than countries that don’t. Communities where a bigger percentage of women participate in local government invest more in sanitation and education, and show lower numbers of corruption. When girls go to school, they are healthier and live longer.

It’s not rocket science: development starts with women and girls. Unfortunately, not everybody agrees.
On the contrary, there is a groing group of countries where gender equality is considered controversial. They obviously missed the memo. Cause I hate to break it to them, but the future is really female.

Did you know that at the annual Commission on the Status of Women at the UN, we are negotiating to keep the agreed language that’s already there, in stead of negotiating steps forward? Conservative countries team up with the Holy See and lobby against sexual and reproductive rights, or even the use of the word gender. In Russia, domestic violence is no longer a criminal offense. And the US and their global gag rule have had a huge negative impact on women’s right to choose worldwide.

People without wombs and vaginas deciding on policies affecting wombs and vaginas. And they’re getting away with it.

So that’s why we need equal representation. But we also need solidarity, sisterhood and a strong civil society to raise awareness and put gender on the agenda. And that’s where you come in. Cause it’s only in cooperation with NGO’s, activists, journalists and human rights defenders that we can build a better and more inclusive world. We’re stronger together. There’s more of us. And we decide.’

*speech delivered at the 2018 Africa Day, during the session ‘She Decides in Africa’, on sexual and reproductive health and rights.

2017

Je was met het jaartje wel, 2017. Het jaar dat begon met een partijcongres dat mijn plek 8 op de kandidatenlijst van de Partij van de Arbeid officieel bekrachtigde. Het jaar waarin ik mijn bedrijf na 10 jaar in de koelkast zette om al mijn aandacht aan mijn nieuwe carrière te kunnen geven. Het jaar waarin ik – met pijn in mijn hart – stopte als columnist bij Trouw, omdat dat niet samenging met mijn kandidatuur.

Het jaar waarin ik samen met vele vrijwilligers en collega’s keihard campagne voerde, maar toch op 15 maart moest constateren dat we keihard verloren hadden. Het jaar waarin het verdriet daarover hand in hand ging met de blijdschap dat ik gekozen was tot volksvertegenwoordiger, en ik een week later met de woorden ‘Dat verklaar en beloof ik!’ ineens lid was van de Tweede Kamer der Staten Generaal.

Het jaar waarin ik niet veel later mijn maidenspeech hield over toegankelijk onderwijs, en daarna nog tig debatten voerde, over de Brexit, over de oorlog in Syrië, over het lerarentekort, en over het tragische defensie-ongeval in Mali. Het jaar waarin ik dagelijks met verwondering over het Binnenhof liep, mij verbazend over de wondere wereld waarin ik was beland.

Het jaar waarin ik als lid van de parlementaire Koninkrijksdelegatie de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties bezocht. Het jaar waarin ik door het hele land op werkbezoek ging, van Lelystad tot Rotterdam, van Vlissingen tot Zwolle. Waarin ik de Oranje Leeuwinnen zag winnen van Denemarken en samen met mijn studenten meeliep in de Women’s March. Het jaar waarin ik op het Malieveld én in het Zuiderpark demonstreerde met boze docenten uit het basisonderwijs en ik mijn eigen juf Brenda weer sprak, voor het eerst sinds de basisschool.

Het jaar waarin ik met liefde elke week een groep studenten, inburgeraars, basisschoolleerlingen of partijgenoten rondleidde door de Tweede Kamer. Het jaar waarin ik leerde hoe je Kamervragen stelt, en hoe je een debat aanvraagt. Het jaar waarin ik Pippi Langkous op mijn prikbord hing, om mij te helpen herinneren aan haar gouden citaat: ‘ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.’

Het jaar waarin mijn motie naar aanleiding van #metoo (over meer aandacht voor seksuele diversiteit en weerbaarheid in het onderwijs) werd aangenomen, maar mijn motie over het dichten van de kloof tussen basis- en voortgezet onderwijs werd weggestemd.

Het jaar waarin ik nog steeds niet ben gewend aan het gebrek aan diversiteit in de Kamer. Waarin ik soms mijn oude leven mis, en veel te weinig tijd had voor familie, vrienden en vriendinnen. Maar vooral, 2017, was je het jaar waarin ik je dagelijks dankbaar was voor alle nieuwe lessen, lieve collega’s en, dwars door alle turbulentie heen, de steun van de liefde van mijn leven. Op naar 2018!

Ik wens iedereen fijne feestdagen en een sprankelend, gezond en gelukkig nieuw jaar.

Breaking the silence

From November 25, the International Day for the Elimination of Violence against Women, to 10 December, Human Rights Day, activists from all over the world join the 16 Days of Activism against Gender-Based Violence campaign. 

 

The numbers are horrific. One out of three women experience gender based violence in their lifetime. According to a recent UN report, 19 per cent of women between 15 and 49 years of age said they had experienced physical and/or sexual violence by an intimate partner in the 12 months prior to the survey. In 2012, almost half of all women who were victims of intentional homicide worldwide were killed by an intimate partner or family member, compared to 6 per cent of male victims.

The stories behind these numbers are even more horrific. And yet, they are often left untold. The majority of cases are never reported to the police. Being a survivor of ‘domestic’ violence myself, I still remember the mix of fear, shame and pain that made me keep my mouth shut for years.

And you wanna know the weirdest part of all? When I finally did start talking about what had happened, many years after I’d left my abusive partner, people were telling me not to. That it ‘wouldn’t be good for my public profile’ as a politician. That I ‘must have asked for it’. That ‘women like it rough’.

There still is a taboo on discussing gender based violence, especially intimate partner violence. But with the #metoo movement gaining momentum accross the globe, I am hopeful that more survivors of intimate partner violence feel safe enough to share their stories. Because we need to break the silence before we can break the chain of violence.